در روزهایی که منطقه خاورمیانه دوباره دچار بحران شده، خبرهایی منتشر شده که نشان میدهد دولت دونالد ترامپ قصد دارد این هفته مذاکراتی با ایران انجام دهد. هدف این مذاکرات، رسیدن به توافقی درباره برنامه هستهای ایران و توقف جنگ میان ایران و اسرائیل است. اما اوضاع سیاسی بسیار پرتنش است و خبری از آرامش نیست. درگیریهای اخیر باعث شده بسیاری از کشورها و سرمایهگذاران نگران آینده منطقه شوند. سطح درگیریها بهقدری بالاست که برخی آن را با شدیدترین درگیریهای سه دهه اخیر مقایسه میکنند.
آیا مذاکرات ترامپ، آخرین فرصت است یا بخشی از بازی انتخاباتی؟
به گزارش Axios، ممکن است نماینده آمریکا “استیو ویتکاف” و “عباس عراقچی”، معاون وزیر امور خارجه ایران، بهزودی با یکدیگر ملاقات کنند. این گفتوگوها هنوز قطعی نشدهاند، اما برخی معتقدند این آخرین شانس ترامپ برای کاهش تنشها در منطقه است. با این حال، ترامپ با حرفهای تندی مانند اینکه “همه باید تهران را ترک کنند”، به فشار خود علیه ایران ادامه میدهد. برخی تحلیلگران معتقدند ترامپ با این مواضع دوگانه سعی دارد هم چهرهای قاطع از خود نشان دهد و هم در صورت دستیابی به توافق، آن را بهعنوان یک پیروزی دیپلماتیک در آستانه انتخابات جلوه دهد.
حمله اسرائیل: مانعی بزرگ برای گفتوگو
در حالی که احتمال مذاکره زیاد شده بود، حمله اسرائیل به تأسیسات نظامی ایران، همه چیز را پیچیده کرد. به گزارشها، یک فرمانده مهم ایرانی هم در تهران کشته شده است. در نتیجه، ایران تصمیم گرفت مذاکرات آخر هفته با آمریکا را لغو کند. این حملات باعث افزایش احساسات ضد اسرائیلی در ایران شده و فضای داخلی را برای پذیرش گفتوگو با آمریکا دشوارتر کرده است. برخی رسانههای ایرانی نیز گزارش دادهاند که اسرائیل از تسلیحات پیشرفته و پهپادهای دقیق برای انجام این حملات استفاده کرده است.
تأثیر بحران بر بازارها: افزایش قیمت نفت و سقوط بورسها
درگیریها باعث شده سرمایهگذاران نگران شوند. قیمت نفت در بازارهای آسیایی ۲ درصد دیگر بالا رفت و از جمعه تا حالا ۷.۵ درصد رشد داشته است. بازارهای اروپایی هم با افت شاخصها روبهرو شدند. با وجود این، دلار آمریکا بهعنوان سرمایه امن، همچنان قدرت خود را حفظ کرده است. طلا نیز که بهعنوان پناهگاه سرمایه در زمانهای بحران شناخته میشود، تقاضای بیشتری پیدا کرده است. تحلیلگران هشدار دادهاند که اگر وضعیت به همین شکل ادامه پیدا کند، موج جدیدی از بیثباتی اقتصادی در بازارهای جهانی ایجاد خواهد شد.
واکنش جهانی: ترک نشست G7 توسط ترامپ
ترامپ نشست گروه ۷ را زودتر از پایانش ترک کرد. او گفت این تصمیم ربطی به مذاکرات آتشبس ندارد، اما غیبت او نشان میدهد موضوع خاورمیانه برایش مهمتر از ادامه نشست بوده است. رئیسجمهور فرانسه هم گفت که ترامپ به دیگر رهبران گفته مذاکراتی با ایران در حال انجام است. برخی تحلیلگران بر این باورند که این اقدام ترامپ به نوعی نشاندهنده تمرکز اصلی دولت او بر مسائل خاورمیانه در برابر موضوعات دیگر، مانند تغییرات اقلیمی، تجارت جهانی یا اقتصاد دیجیتال است.
بانک مرکزی ژاپن و تصمیمات اقتصادی جدید
بانک مرکزی ژاپن اعلام کرد که نرخ بهره را بدون تغییر در سطح ۰.۵ درصد نگه میدارد. همچنین تصمیم گرفت کاهش خرید اوراق قرضه را از سال آینده با سرعت کمتری ادامه دهد. این یعنی بهجای کاهش ۴۰۰ میلیارد ینی در هر فصل، تنها ۲۰۰ میلیارد ین کاهش خواهد داد. این تصمیم بازارها را زیاد تحتتأثیر قرار نداد. بانک مرکزی ژاپن تلاش دارد سیاستهای پولی انبساطی گذشته را بهآرامی تعدیل کند، بدون آنکه باعث شوک در بازار شود. ژاپن با چالشهای بزرگی مانند جمعیت پیر، کاهش صادرات بهخاطر تعرفههای آمریکا و نرخ پایین رشد اقتصادی مواجه است.
نگاهها به اقتصاد آمریکا: خردهفروشی زیر ذرهبین
امروز سرمایهگذاران منتظر آمار فروش خردهفروشی آمریکا در ماه مه هستند. پیشبینی میشود این عدد ۰.۵ درصد کاهش پیدا کرده باشد. این موضوع میتواند نشاندهنده تاثیر سیاستهای سختگیرانه ترامپ روی خرید مردم باشد، هرچند نظرسنجیها از بهبود روحیه مصرفکنندگان در ماه ژوئن خبر میدهند. در صورتی که این آمار بدتر از پیشبینیها باشد، ممکن است سرمایهگذاران نسبت به آینده اقتصادی آمریکا بدبین شوند. این موضوع همچنین میتواند فدرال رزرو را تحت فشار قرار دهد تا در سیاستهای پولی آینده خود تجدیدنظر کند.
مذاکرات انجام میشود یا نه؟
ایران گفته تنها در صورتی مذاکره میکند که اسرائیل حملاتش را متوقف کند. از طرف دیگر، ترامپ که در آستانه یک انتخاب قرار دارد، ممکن است بخواهد از یک توافق برای نشان دادن موفقیت خود استفاده کند. اما چون هنوز درگیریها ادامه دارد و دو طرف به مواضع خود پایبند هستند، برگزاری مذاکرات نامشخص است. برخی دیپلماتها گفتهاند که حتی اگر مذاکرهای برگزار شود، احتمالاً توافقی سریع و اساسی حاصل نخواهد شد. فضای بیاعتمادی بین دو کشور بهقدری زیاد است که نیاز به میانجیگری طرفهای سوم مانند اروپا یا چین وجود دارد.
بازارهای جهانی تحتتأثیر تنشهای بین ایران و اسرائیل قرار دارند. تلاش ترامپ برای مذاکره میتواند به آرام شدن اوضاع کمک کند. برای تریدرها، مهم است که قیمت نفت، طلا و نرخ ارزها را بهدقت دنبال کنند. همچنین تصمیمات بانکهای مرکزی مانند ژاپن و فدرال رزرو در این هفته میتواند فرصتهایی برای معاملهگران به وجود آورد. تمرکز ویژه روی نفت، طلا و جفتارز USD/JPY در این هفته بسیار مهم خواهد بود. در چنین شرایطی، آگاهی لحظهای از تحولات سیاسی و اقتصادی میتواند برگ برنده تریدرها در نوسانات بازار باشد. همچنین بررسی رفتار داراییهای امن مانند فرانک سوئیس یا اوراق خزانه آمریکا میتواند به تحلیل بهتر کمک کند.